Myśli sabotujące. Czyli dlaczego, gdy wszystko idzie dobrze, nagle to psujemy?

Jeśli powiem, że od sposobu myślenia zależy nasze spostrzeganie świata, działanie i samopoczucie, nie będzie to nic odkrywczego. Ten, kto wierzy, że dziś jest piękny dzień, wyjdzie z uśmiechem z domu i będzie zarażał pozytywną energią. Ten, kto jest przekonany, że dzisiaj wydarzy się coś niedobrego, będzie wyszukiwał potencjalnych zagrożeń, by potwierdzić swoje obawy, a jego nastrój i nastawienie pozostawią wiele do życzenia.
Niby wiemy, że tak to działa, a jednak tylko z zazdrością w oczach patrzymy na tę garstkę pozytywnych ludzi. Bo ja to jestem ponurakiem, zawsze nim byłem, nic na to nie poradzę. Ano właśnie nie! Nie jesteś ponurakiem, tylko tak o sobie MYŚLISZ. A co gorsza, powodem tego jest przypuszczalnie jakaś Baśka z 3B, podziwiana przez wszystkich szkolna celebrytka, która na jednej z imprez nazwała cię owym ponurakiem. I załatwione. I jakkolwiek absurdalnie to nie zabrzmi, to takie Baśki rujnują nam życie. Wszystkie osoby z jakiegoś względu dla nas ważne przyczyniają się do tego, co o sobie uważamy. A więc na pierwszym miejscu nasze mamy i ojcowie, potem siostry, bracia, partnerzy, szefowie i te Baśki. Niepochlebne zdanie wypowiedziane pod twoim adresem nawet raz i bezpodstawnie jesteś w stanie bardzo łatwo zinternalizować, przerobić na przekonanie i zachować na lata. A potem wiadomo - ze skażonej gleby będą wyrastać skażone myśli, a one pozwolą sobie sterować twoimi działaniami. Do tego im niższą masz samoocenę, tym efekt ten będzie silniejszy.

Spójrzmy zatem teraz na proces zmiany i rodzaj myśli, z jakimi mamy tu do czynienia.
Zdecydowałaś/eś, że pierwszym krokiem, który poczynisz na drodze do zdrowszego stylu życia, będzie spożywanie ostatniego posiłku 3 godziny przed położeniem się do łóżka. Cały pierwszy tydzień był idealny, wszystko szło zgodnie z planem, nie dość, że wieczorny posiłek rzeczywiście zjadałaś/eś 3h przed snem, to nawet nie miałaś/eś ochoty sięgać po jedzenie o późniejszej porze, a i sama kolacja z dnia na dzień była lżejsza i czułaś/eś się z tym wyśmienicie. A dnia dziesiątego...BUM! 23:15 „A co mi tam, tyle dni nie jadłam/em słodyczy przed snem, raz zjem, nic się nie stanie.” A rano: „Noż kurczę! Po co ja to zjadłam/em?! Przecież miałam/em nie jeść. Znowu to samo. Jestem za słaba/y, to nie dla mnie. Trudno, będę jeść jak wcześniej, niech inni będą sobie fit.” Witamy was na pokładzie, myśli sabotujące! Przyjrzyj się - w tym jednym, pozornie błahym pakieciku stwierdzeń przemycasz cały system swoich przekonań - m.in. to, że odbierasz świat jako czarno-biały, że każde drobne potknięcie uważasz za porażkę, że porównując się z innymi ludźmi twierdzisz, że oni są od ciebie bardziej zdeterminowani i łatwiej im odnieść sukces, że traktujesz siebie jako nie-fit, a proces zmiany uważasz za tak trudny, że nie do końca jesteś przekonana/y, czy to wszystko ci się opłaca...

Myśli sabotujące, czyli takie, które chcą popsuć nasze dotychczasowe postępy w procesie zmiany, pojawiają się praktycznie zawsze i w różnych okolicznościach, bardzo często po potknięciu (choć mogą także bezpośrednio przyczyniać się do potknięć), i generują w naszej głowie głosy obrzucające nas błotem i skłaniające do zaprzestania działania, odwrotu, bądź rozpoczęcia zupełnie przeciwnej aktywności. Myśli te wynikają z głębokich przedświadczeń (uświadamianych lub nie) o nas samych, o innych ludziach i o świecie. Jeśli uważamy, że jesteśmy słabsi od innych, że zmiana sposobu odżywiania jest czymś trudnym, mozolnym i nieprzyjaznym, a nawet najmniejszy błąd jest niedopuszczalny i świadczy o naszej nieudolności, to rzeczywiście będzie nam bardzo ciężko (a przede wszystkim nieprzyjemnie) osiągnąć upragniony cel, gdyż będziemy chcieli na każdym kroku owe przekonania potwierdzić i będziemy tak interpretować sytuacje, żeby wyszło, że faktycznie jesteśmy do niczego. Natomiast, jeżeli wierzymy, że jesteśmy zdeterminowani, że możemy osiągnąć to, co sobie założyliśmy, że pojedynczy błąd nie jest powodem do zejścia ze ścieżki, a proces zmiany traktujemy jak zabawę, cieszymy się nim i analizujemy z ciekawością, to myśli sabotujących będzie znacznie mniej, łatwiej będzie z nimi walczyć, a droga do sukcesu może stać się czystą przyjemnością.

Dlaczego, gdy wszystko idzie dobrze, nagle to psujemy? Bo nie wierzymy, że może iść dobrze. Bo nie widzimy siebie w tej nowej skórze, którą chcemy ubrać. Bo, gdy uświadomimy sobie, jak dobrze idzie nam zmiana, nasze stare przekonania przypominają nam o sobie: -„Ale hej! Przecież ty jesteś leniwym gościem z brzuszkiem! Jak to się stało, że codziennie jesz sałatkę, a do pracy jeździsz na rowerze?” - „No tak, jestem leniwym gościem z brzuszkiem, więc usiądę na kanapie i zjem pudło lodów”. A chwilę potem: -„Zjadłem całe pudło lodów, co świadczy tylko i wyłącznie o tym, że jestem leniwym gościem z brzuszkiem”. Błędne koło. Twoja głowa zawsze będzie dążyć do utwierdzania się w dotychczasowych przekonaniach i będzie generować myśli, które tak sprytnie zarządzą twoim działaniem, byle tylko zachować status quo, a więc nie osiągnąć tego, czego pragniesz. Ale ale ale. Zatrzymaj się. Zobacz. Przecież to są tylko twoje myśli. Tylko i aż. Tylko, bo niezaprzeczalnie należą do ciebie, więc to ty o nich decydujesz i możesz je dowolnie zmieniać; w końcu to nie one mają sterować tobą, ale ty nimi, tak, by były zgodne z twoimi celami i ci sprzyjały. A aż - bo mają tak niewiarygodnie wielki wpływ na twoje poczynania, mimo, iż bywają zupełnie bezpodstawne, irracjonalne i niedorzeczne. Zatem skoro mają taką moc, to jakoś wypadałoby się nimi zająć, może da się z nimi dogadać...

Jak radzić sobie z myślami, które chcą pokrzyżować nasze plany i jak dążyć do tego, by zamiast przeszkodą, stały się naszym sprzymierzeńcem na drodze do osiągnięcia celu?
Będzie i o tym, już niedługo :)